Soru 1026: Bazıları seyyitlerin (Resulullah'ın -s.a.a- soyundan olan Haşimiler'in) su ve elektirik paralarını ödüyorlar. Bunu humustan sayabilirler mi? Cevap: Humustan, şimdiye kadar seyyitlerin malî hissesi kastıyla verilen geçerlidir; ancak bundan sonrası için vermeden önce izin almaları farzdır. |
Soru 1027: Humustan, İmam (a.s)'ın hissesinin üçte biriyle dinî kitaplar satın alarak dağıtmak caiz midir? Cevap: Bizim tarafımızdan yetkili vekillerimiz yararlı dinî kitaplar hazırlayıp yayınlamayı gerekli görürlerse, belirlenmiş şer'î yerlerde harcanması caiz olan humusun İmam hissesi kısmının üçte birinden alarak bu işi yapmaları caizdir. |
Soru 1028: Humusun seyyid hissesi kısmını, kocası gayr-i seyyit ama fakir olan, çocuk sahibi, evli ve fakir seyyide kadına vermek caiz midir? Ayrıca, o kadının bu parayı çocukları ve kocası için harcaması caiz midir? Cevap: Kocası fakir olması yüzünden karısının nafakasını vermekten aciz olursa ve karısı şer'an fakir olursa ihtiyaçlarını gidermek için seyyid hissesini alması caizdir; seyyid hissesinden aldığı o parayı kendisi, çocukları ve hatta kocası için harcayabilir. |
Soru 1029: Dinî medreselerde verilen aylıkların dışında giderlerini karşılayacak miktarda diğer yerlerden gelirleri olan kimselerin dinî medreselerde talebelere verilen İmam veya seyyid hissesinden almalarının hükmü nedir? Cevap: Şer'an müstahak olmayan ve ilmiye havzasının aylık kuralları kapsamına girmeyen kimse bunları alamaz. |
Soru 1030: Seyyide bir kadın, babasının ailesini geçindirmede kusur ettiğini ve geçimlerini sağlamak için camilerde halkın yardım toplamasına mecbur kaldıklarını iddia ediyor; - bölge halkı da o seyyidi zengin, ama kendi ailesine karşı cimri birisi olarak tanımaktadırlar- onların nafakalarını seyyit hissesinden karşılamak caiz midir? Babalarının mesela: "Benim üzerime ailemin sadece yiyecek ve giyeceklerini karşılamak farzdır; ancak, kadınlara mahsus eşyalar ve normalde küçük çocuklara verilen günlük harçlıklar gibi diğer ihtiyaçları karşılamak farz değildir" diyor; bu durumda ihtiyaçlarını giderecek miktarda onlara seyyid hissesinden vermek caiz midir? Cevap: Birinci durumda masraflarını babalarından alamazlarsa onlara masrafları miktarınca seyyit hissesinden vermek caizdir. İkinci durumda -yiyecek, giyecek ve oturma dışında- hallerine uygun derecede başka bir şeye ihtiyaçları olursa ihtiyaçlarını giderecek miktarda seyyid hissesinden vermek caizdir. |
Soru 1031: Herkes şahsen seyyid hissesini muhtaç olanlara verebilir mi? Cevap: Üzerinde seyyid hissesi olan kimse bunun için izin almalıdır. |
Soru 1032: Sizi taklit eden bir şahıs, humusun seyyid hissesini bizzat kendisi fakir seyyide verebilir mi, yoksa humusun tümünü, -yani hem seyyid hissesini ve hem de İmam (a.s)'ın hissesini- şer'î yerlere harcaması için sizin vekilinize mi vermesi gerekir? Cevap: Bu hususta seyyid hissesiyle İmam'ın (a.s) hissesi arasında bir fark yoktur. |
Soru 1033: Şer'î haklar (humus, zekât, redd-i mezalim) hükümet işlerinden sayılır mı? Üzerine humus farz olan bir kimse şahsen seyyid hissesini, zekât ve redd-i mezalimi muhtaçlara verebilir mi? Cevap: Zekât ve redd-i mezalimi dindar ve iffetli fakirlere verebilir; ancak, humusu belirlenen şer'î yerlerde harcanması için bizim büromuza veya yetkili olan vekillerimize vermesi farzdır. |
Soru 1034: Bir iş ve mesleği olan seyyitler humusa müstahak mıdırlar? Cevap: Gelirleri, kendi hallerine uygun ve normal şekilde geçimlerini karşılamak için yeterli olursa humusa müstahak değillerdir. |
Soru 1035: Ben 25 yaşında görevli bir gencim. Şimdi bekâr ve yaşlı babamla annemin yanında yaşamaktayım. Dört yıldır bütün masraflarını ben karşılıyorum ve babam çalışamadığı için geliri de yoktur. Ayrıca, bir taraftan yıllık kazancımın humusunu vermeye ve diğer taraftan ailemin bütün masraflarını karşılamaya imkanım yoktur; hatta geçen yılların kazancının humusundan 19 bin tümen borçluyum ve ilerde ödemek için onu defterime yazmış bulunmaktayım; bunu göz önünde bulundurarak yıllık gelirimin humusunu babam ve annem gibi akrabalarıma vermem caiz midir? Cevap: Baba ve anneniz günlük hayatlarını idare edecek malî güce sahip değillerse ve siz de bunu karşılayacak güce sahipseniz onların masraflarını karşılamak size farzdır ve bir farz olarak onlara verdiğiniz şeyi, üzerinize gelen humustan sayamazsınız. |
