Ahkam

Soru 835: Belli bir günde oruç tutmayı nezreden kadın oruç halinde hayız olursa hükmü nedir? Cevap: Hayız olursa, orucu batıl olur ve temizlendikten sonra kazası farzdır.
Soru 836: "Deyyer" limanında oturan bir kimse, Ramazan ayının birinden yirmi yedisine kadar oruçlu olur ve yirmi sekizinci günün sabahı "Dubay"a yolculuk eder, ayın yirmi dokuzunda oraya ulaşırsa ve o gün orada Ramazan Bayramı olduğu ilan edilirse vatanına döndüğünde tutmadığı oruçların kazası farz mıdır? Eğer bir günü kaza ederse Ramazan ayında yirmi sekiz gün oruç tutmuş olur ve eğer iki günü kaza etmek isterse 29'uncu günde bulunduğu yerde Ramazan Bayramı ilân edilmiş olmasıyla çelişir. Bu şahsın hükmü nedir? Cevap: Yirmi dokuzuncu günde o yerde bayram ilan edilmesi şer'an sahih olan bir yolla olursa, o günün kazası farz değildir. Ancak; yirmi dokuzuncu günde bayram ilan edilmesinden ramazan ayının ilk gününde orucu yerine getirmediği anlaşılır ve bu yüzden yerine getirmediğini kesin bildiği orucun kazasını tutması farzdır.
Soru 837: Akşam üzeri bir şehirde iftar eden ve sonra henüz güneşin batmadığı başka bir şehre yolculuk yapan bir kimsenin o günkü orucunun hükmü nedir? Güneş batmadan önce orada yemek yiyebilir mi? Cevap: Orucu sahihtir ve daha önce akşam olduktan sonra şehrinde iftar etmişse, ikinci şehirde güneş batma-dan önce yemek yiyebilir.
Soru 838: Bir şehit, arkadaşlarından birine kendisi için ihtiyaten bir miktar oruç kaza edilmesini vasiyet eder ve şehidin varisleri ise bu gibi hususlara önem vermedikleri için bu işi onlara bırakmak mümkün olmazsa, arkadaşına da bu iş çetin olursa, bu sorunu halletmenin başka bir yolu var mı? Cevap: Arkadaşı ona kendisinin oruç tutmasını vasiyet ederse bu durumda şehidin varislerinin bu hususta bir vazifesi yoktur; şehitten taraf naip olarak oruç tutmak arkadaşına zor olursa, oruç onun da üzerinden kalkar.
Soru 839: Ben çok şüphe eden bir kimseyim veya başka bir tabirle söyleyecek olursam çok vesvese etmekteyim; dini meselelerde, özellikle füru-u din ile ilgili konularda çok şüphe etmekteyim. Şüphelerimden birisi şudur: Ben geçen Ramazan ayında ağzıma yoğun tozun girdiğinde ve onu yutup yutmadığımda şüphe ettim veya ağzıma aldığım suyu dışarı çıkarıp çıkarmadığımda da şüphe ettim; acaba orucum sahih midir? Cevap: Sorudaki takdirde, orucunuz sahihtir ve bu gibi şüphelere itina edilmez.
Soru 840: Hz. Fatıma'dan (s.a) nakledilen Kisa hadis-i şerifesi muteber hadis midir? Acaba; oruçlu iken bu hadis Hz. Fatıma'ya (s.a) nispet edilebilir mi? Cevap: Nispet verme o konudaki kitaplardan naklet-me yoluyla olursa, sakıncası yoktur.
Soru 841: Bazı alimlerden ve diğerlerinden, müste-hap oruç tutan kimse oruçluyken yemeğe davet edilirse o yemekten yiyebileceğini, bunun orucunu batıl etmediğini ve sevabını aldığını duymaktayız. Bu hususta görüşünüzü açıklar mısınız? Cevap: Müstehap oruçluyken mümin bir kimsenin yemeğe davetini kabul etmek şer'an iyi bir iştir ve mümin kardeşinin davetiyle yemek yemesi orucu batıl ediyorsa da, ancak; insan orucun sevap ve mükafatından mahrum olmaz.
Soru 842: Ramazan ayında, birinci günün duası, ikinci günün duası şeklinde her gün için özel dualar nakledilmiştir; bu duaların sıhhatinde şüphe edilirse, onları okumanın hükmü nedir? Cevap: Her halükârda, o dualar nakledilmiştir ve şer'an beğenilen bir iş sayılacağı ümidiyle okumanın sa-kıncası yoktur.
Soru 843: Oruç tutmak isteyen kimse sahur için uyanamaz ve bu yüzden oruç tutamazsa; oruç tutmayışının günahı kendi üzerine midir, yoksa onu uyandırmayan kimsenin üzerine mi? Ve eğer sahurda yemek yemeksizin oruç tutarsa orucu sahih midir? Cevap: Sahurda bir şey yememek sebebiyle bile olsa oruç tutmaktan aciz olduğu için orucu yemek masiyet ve günah değildir ve bu hususta diğerlerinin üzerine bir şey yoktur. Sahurda yemek yemeksizin oruç tutmak da sahihtir.
Soru 844: Mescid-i Haram'da itikâf günlerinin üçüncü gününün orucunun hükmü nedir? Cevap: Yolcu olur ve Mekke-i Mükerreme'de on gün kalmayı niyet ederse veya yolculukta oruç tutmayı nezrederse iki gün oruç tuttuktan sonra üçüncü günün orucunu tutarak itikâfını tamamlaması farzdır. Ancak; on gün kalmaya niyet etmezse ve yolculukta oruç tutmayı da nezretmemişse, yolculukta oruç tutması sahih değildir. Oruç sahih olmazsa, itikâf da sahih olmaz.

Soru 835: Belli bir günde oruç tutmayı nezreden kadın oruç halinde hayız olursa hükmü nedir?

Cevap: Hayız olursa, orucu batıl olur ve temizlendikten sonra kazası farzdır.

Soru 836: "Deyyer" limanında oturan bir kimse, Ramazan ayının birinden yirmi yedisine kadar oruçlu olur ve yirmi sekizinci günün sabahı "Dubay"a yolculuk eder, ayın yirmi dokuzunda oraya ulaşırsa ve o gün orada Ramazan Bayramı olduğu ilan edilirse vatanına döndüğünde tutmadığı oruçların kazası farz mıdır? Eğer bir günü kaza ederse Ramazan ayında yirmi sekiz gün oruç tutmuş olur ve eğer iki günü kaza etmek isterse 29'uncu günde bulunduğu yerde Ramazan Bayramı ilân edilmiş olmasıyla çelişir. Bu şahsın hükmü nedir?

Cevap: Yirmi dokuzuncu günde o yerde bayram ilan edilmesi şer'an sahih olan bir yolla olursa, o günün kazası farz değildir. Ancak; yirmi dokuzuncu günde bayram ilan edilmesinden ramazan ayının ilk gününde orucu yerine getirmediği anlaşılır ve bu yüzden yerine getirmediğini kesin bildiği orucun kazasını tutması farzdır.

Soru 837: Akşam üzeri bir şehirde iftar eden ve sonra henüz güneşin batmadığı başka bir şehre yolculuk yapan bir kimsenin o günkü orucunun hükmü nedir? Güneş batmadan önce orada yemek yiyebilir mi?

Cevap: Orucu sahihtir ve daha önce akşam olduktan sonra şehrinde iftar etmişse, ikinci şehirde güneş batma-dan önce yemek yiyebilir.

Soru 838: Bir şehit, arkadaşlarından birine kendisi için ihtiyaten bir miktar oruç kaza edilmesini vasiyet eder ve şehidin varisleri ise bu gibi hususlara önem vermedikleri için bu işi onlara bırakmak mümkün olmazsa, arkadaşına da bu iş çetin olursa, bu sorunu halletmenin başka bir yolu var mı?

Cevap: Arkadaşı ona kendisinin oruç tutmasını vasiyet ederse bu durumda şehidin varislerinin bu hususta bir vazifesi yoktur; şehitten taraf naip olarak oruç tutmak arkadaşına zor olursa, oruç onun da üzerinden kalkar.

Soru 839: Ben çok şüphe eden bir kimseyim veya başka bir tabirle söyleyecek olursam çok vesvese etmekteyim; dini meselelerde, özellikle füru-u din ile ilgili konularda çok şüphe etmekteyim. Şüphelerimden birisi şudur: Ben geçen Ramazan ayında ağzıma yoğun tozun girdiğinde ve onu yutup yutmadığımda şüphe ettim veya ağzıma aldığım suyu dışarı çıkarıp çıkarmadığımda da şüphe ettim; acaba orucum sahih midir?

Cevap: Sorudaki takdirde, orucunuz sahihtir ve bu gibi şüphelere itina edilmez.

Soru 840: Hz. Fatıma'dan (s.a) nakledilen Kisa hadis-i şerifesi muteber hadis midir? Acaba; oruçlu iken bu hadis Hz. Fatıma'ya (s.a) nispet edilebilir mi?

Cevap: Nispet verme o konudaki kitaplardan naklet-me yoluyla olursa, sakıncası yoktur.

Soru 841: Bazı alimlerden ve diğerlerinden, müste-hap oruç tutan kimse oruçluyken yemeğe davet edilirse o yemekten yiyebileceğini, bunun orucunu batıl etmediğini ve sevabını aldığını duymaktayız. Bu hususta görüşünüzü açıklar mısınız?

Cevap: Müstehap oruçluyken mümin bir kimsenin yemeğe davetini kabul etmek şer'an iyi bir iştir ve mümin kardeşinin davetiyle yemek yemesi orucu batıl ediyorsa da, ancak; insan orucun sevap ve mükafatından mahrum olmaz.

Soru 842: Ramazan ayında, birinci günün duası, ikinci günün duası şeklinde her gün için özel dualar nakledilmiştir; bu duaların sıhhatinde şüphe edilirse, onları okumanın hükmü nedir?

Cevap: Her halükârda, o dualar nakledilmiştir ve şer'an beğenilen bir iş sayılacağı ümidiyle okumanın sa-kıncası yoktur.

Soru 843: Oruç tutmak isteyen kimse sahur için uyanamaz ve bu yüzden oruç tutamazsa; oruç tutmayışının günahı kendi üzerine midir, yoksa onu uyandırmayan kimsenin üzerine mi? Ve eğer sahurda yemek yemeksizin oruç tutarsa orucu sahih midir?

Cevap: Sahurda bir şey yememek sebebiyle bile olsa oruç tutmaktan aciz olduğu için orucu yemek masiyet ve günah değildir ve bu hususta diğerlerinin üzerine bir şey yoktur. Sahurda yemek yemeksizin oruç tutmak da sahihtir.

Soru 844: Mescid-i Haram'da itikâf günlerinin üçüncü gününün orucunun hükmü nedir?

Cevap: Yolcu olur ve Mekke-i Mükerreme'de on gün kalmayı niyet ederse veya yolculukta oruç tutmayı nezrederse iki gün oruç tuttuktan sonra üçüncü günün orucunu tutarak itikâfını tamamlaması farzdır. Ancak; on gün kalmaya niyet etmezse ve yolculukta oruç tutmayı da nezretmemişse, yolculukta oruç tutması sahih değildir. Oruç sahih olmazsa, itikâf da sahih olmaz.