Soru 922: Eşim, malzemelerinin bir kısmı borç parayla temin edilen bir halı dokumaktadır. Şimdi halının bir kısmı dokunmuştur. Bu arada humus senesi de geçmektedir. Acaba, halının dokunması bitirilip satıldıktan sonra önceki humus yılı içerisinde dokunan miktarın humusunu vermek farz mıdır? Ayrıca, satış bedelini de evin ihtiyaçlarına kullanmak istiyorum. Sermayenin hükmü nedir? Cevap: Halının satış bedelinden sermayenin borç olan miktarını çıktıktan sonra geriye kalan satış bedeli, satış senesinin kazancından sayılır. Bu para, dokumanın tamamlandığı ve satıldığı sene, geçim masrafları için sarf edilmişse onda humus yoktur. |
Soru 923: Üç katlı bir binanın sahibiyim. Her katta iki oda bulunmaktadır. Bir katında ben, diğer iki katında da çocuklarım oturmakta. Acaba, hayattayken veya ölümümden sonra bu binaya humus lazım gelir mi? Lazım geldiği takdirde ölümümden sonra varislere onu ödemelerini vasiyet edeyim? Cevap: Sorudaki takdirde, o binada humus yoktur. |
Soru 924: Kullanmakta olduğumuz ev eşyalarının humusu nasıl hesaplanır? Cevap: Kullanmakla asılları yok olmayan eşyalarda humus yoktur. Ama, pirinç, yağ ve bunun gibi günlük tüketilen ihtiyaç maddelerinden olan eşyalar sene başına kadar fazla kalırsa, kalan miktarında humus vardır. |
Soru 925: Bir miktar arsası olan ve barınacak bir evi olmayan bir kimse bina yapmak için başka bir arsa satın alıyor ve yeterli parası olmadığından ev yaptıra-mıyor; onun üzerinden humus yılı geçerse ona humus lazım gelir mi? Lazım geldiği takdirde, alış fiyatının hu-musunu vermesi kifayet eder mi; yoksa arsanın humusunu, şimdiki fiyatı üzerinden mi hesaplamalıdır? Cevap: Ev yapımına ihtiyaç duyduğu senenin kazancından almışsa onda humus yoktur. |
Soru 926: Bir önceki soruda, eğer bina yapmaya başlamış ve bitmeden onun üzerinden humus senesi geçerse acaba, inşaat malzemelerine sarf ettiği paranın humusu onun üzerine farz mıdır? Cevap: Sorudaki takdirde, onun üzerine humus farz olmaz. |
Soru 927: Evinin birinci katında oturan kimse şimdilik ihtiyacı olmadığı halde ilerde çocuklarının oturması için oturduğu evin üzerine bir kat daha eklerse ikinci kata sarf ettiği paraya humus lazım gelir mi? Cevap: Eğer çocuklarının geleceği için yapmış olduğu evinin ikinci katı fiilen onun toplumsal durumuna uygun ihtiyaçlarından sayılırsa ona sarf ettiği şeye humus lazım gelmez. |
Soru 928: Senesinin ihtiyacından olan şeye humus gelmez diyorsunuz. Oturacağı evi olmayan bir şahsın arsası olur ve yaptıramadığı için bu arsa bir yıldan fazla elinde kalırsa, bu arsa onun ihtiyaçlarından sayılmaz mı? Cevap: Eğer arsa, ihtiyaç duyulan evin yapımı için olursa, ihtiyacından sayıldığı için humusunu vermesi farz olmaz. Ama; kastı, onu satarak satış bedelini ev ya-pımında sarf etmek olursa ve onu yıllık kazancından al-mışsa o zaman humusunu vermesi farzdır. |
Soru 929: Humus yılım, 23 Ağustos'ta başlıyor. Nor-malde her yıl Haziran ayında okulların ve üniversitelerin sınavları başladığından, üzerinden altı ay geçtikten sonra bizim fazla mesai ücretimizi veriyorlar. Humus senesi girmeden önce hak ettiğim bu fazla mesai ücretini humus senesi bittikten sonra alırsam ona humus lazım gelir mi? Cevap: Alınan ücret, çalışma yılının değil, teslim alınan yılın kazancından sayılır; eğer alınan yılda ihtiyaç için sarf edilirse onda humus yoktur. |
Soru 930: Bazen bize (kooperatif şirketlerince) pazar fiyatından daha ucuza buzdolabı gibi ev eşyaları satılıyor. Gelecekteki fiyatlarının, şimdiki fiyatların çok üzerinde olacağı düşüncesiyle evlilik için lazım olan bu eşyaları şimdiden alıyoruz; acaba, evde kullanılmadan bekletilen bu eşyalara humus lazım gelir mi? Cevap: Gelecekte yararlanmak üzere bu eşyaları kazançtan almışsanız ve alış senesinde ihtiyacınız söz konusu değilse, yıl sonundaki normal fiyatı üzerinden humusunu vermeniz farzdır. Fakat, onları ihtiyaç zamanı bir arada almak mümkün olmadığı için tedricen almak yöresel olarak adet olsa, toplumsal durumuna uygun olması halinde ihtiyaçtan sayılır ve o zaman onlara humus lazım gelmez. |
Soru 931: Hayır işler için medreselere, afetzedelere, Filistin ve Bosna Hersek gibi yerlere yaptığımız infaklar, senenin ihtiyacından sayılır mı? Bu hayırları yapmadan önce humuslarını vermek farz mıdır? Yoksa esasen bunlarda humus yok mudur? Cevap: Bu infaklar, o senenin ihtiyacından sayılır ve onlarda humus yoktur. |