Nehc’ül-Belağa Nüshaları 4
Nehc’ül-Belağa Nüshaları 1
Nehc’ül-Belağa Nüshaları 2
Nehc’ül-Belağa Nüshaları 3
101-) 726. Yıl Nüshası
Seyyid Şemsuddin Muhammed b. Ebil Meali b. Ebil Kasım Alevi Musevi'nin hattıyla olup 29 Ramazan 736 tarihinde yazılmıştır. Bu nüsha karşılaştırılmış ve düzeltilmiş, açıklamalar ve sonunda bilağ işaretleri göze çarpmaktadır. Ayrıca kitabın sonunda karardığı için okunamayan bir takım yazılar da vardır.
Bu nüsha İsfahan Sadr medresesi Rezeviyye kütüphanesinde 158 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Tahran Üniversitesi, Merkez Kütüphanesi yayınları 5/314)
102-) 771. Yıl Nüshası
Ebul Berekat b. İbn-i Ali b. Muhammed b. Fethi (Yahya) Vaiz hattıyla olup 20 Şevval 771 tarihi itibariyle yazılmıştır. Nüshanın ilk sayfası yeniden yazılmıştır ve bu nüshada 1153 tarihi itibariyle Şiraz'da Raziddin b. Seyyid Haşim Bahreyni ile Ebul Hasan Süleyman b. Abdullah Mahuzi Bahreyni'nin mülkiyetinde olduğuna dair işaretler görülmektedir.
Bu nüsha eski Senato Meclisi kütüphanesinde M. 876 numarada korunmaktadır.
103-) 773. Yıl Nüshası
Hasan b. Muhammed Taberi hattıyla olup 17 Rebiussani 773, Salı günü tarihiyle yazılmıştır. Mevlana Şemsuddin Evliyaullah'ın nüshası üzerinden Kufi hattına benzer bir hatla yazılmıştır. Nüshanın sonunda ise birkaç kıta şiir ve bir takım hutbeler eklenmiştir.
Bu nüsha Tahran Üniversitesi Merkez Kütüphanesinde 1176 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Fihrist-i Kitaphane 2/324)
104-) 773. Yıl Nüshası
Ebu Sa'd b. Ebi Said b. Hüseyin b. Ahmed b. Münebbeh et-Terzi el-Enzani'nin hattıyla olup yirmi şaban 772 tarihi itibariyle yazılmıştır. Sonunda da Hz. Ali(a.s)’a isnat edilen Munika -elifsiz- hutbesi ilave edilmiştir.
Bu nüsha İsfahan Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Kütüphanesinde 1313 numarada kayıtlıdır.
105-) 773. Yıl Nüshası
Ali b. Fahr b. Ali Musevi Taberi hattıyla olup 773 yılının Şaban ayının başlarında Cumartesi günü yazılmıştır. Bu nüshanın açıklamalarını da sözde nüshanın katibi yazmıştır. Zor kelimeler hakkında açıklamalar yapılmış veya satırlar arasında tercümesi verilmiştir.
Bu nüsha Astan-i Kuds-i Rezevi kütüphanesinde olup 9138 numarada kayıtlıdır.
106-) 785. Yıl Nüshası
Bu nüsha Ebu'l-Hasan Haydar b. Suud b. Ali Hasani hattıyla olup 12 Rebiussani 785 tarihiyle yazılmıştır. Bu nüsha müellifin yaşadığı çağda var olan bir nüsha üzerinden yazılmıştır. Bir çok açıklamaları vardır. İlk sayfası 12. Asırda yeniden yazılıp tamamlanmıştır.
Bu nüsha Astan-i Kudsi Rezevi Kütüphanesinde 2183 numarada kayıtlıdır. (Fihrist-i Kitaphane, 5/200)
107-) 791. Yıl Nüshası
Ali b. Hüseyin b. Muhammed el-Amiri hattıyla olup 791 tarihiyle yazılmıştır.
Bu nüsha eski Şura Meclisi Kütüphanesinde 7943 numarada kayıtlıdır.
108-) 795. Yıl Nüshası
Bu nüsha Abdullah b. Hüseyin hattıyla olup 26 Şevval 795 tarihiyle yazılmıştır.
Bu nüsha Tahran Sipehsalar (Şehid Mutahhari) Medresesi kütüphanesinde 7041 numarada kayıtlıdır. (Fihrist-i Kitaphane, 5/738)
109-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha İstanbul Topkapı Sarayı Sultan 3. Ahmet Kütüphanesinde A. 2374 numarada kayıtlıdır.
Bu nüshanın mikrofilmi ise Kahire Ma'hed'il-Mahtutat'ta bulunmaktadır. (Fihrist-i Nüsha-i Aksi, Ma'hed'il-Mahtutat, 1/543)
110-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha altın yaldızlarla çizilmiş, iki cüzlük nefis bir nüshadır. Bir çok hatla yazılmıştır. Bazı sayfaları 9. yüzyıl den kalmadır. Ama hepsi de birbirine benzemektedir. Birbirinden ayırt etmek çok zordur. Bu nüsha düzeltilmiş ve karşılaştırılmıştır. Bir çok açıklamaları vardır. Çeşitli hatları ve bilağ alametleri göze çarpmaktadır.
Bazıları Kaşan'da bulunup Tarih-i Selh'e göre 973 yılının Rebiulahir ayından kalmadır. Bu iki cüz San'a Cami-i Kebir Kütüphanesinde 1923 numarada kayıtlıdır. (Fihrist-i Kitaphane 4/24)
111-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha Hindistan-Petene Hudabahş kütüphanesinde 1823 numarada kayıtlıdır. Bu nüshanın üçüncü babı 11 asırda yazılmıştır. (Fihrist-i Kitaphane-Miftah'ul-Kunuz'il-Hafiyye, 1/208)
112-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha Amerika Brinston Üniversitesi Kütüphanesinde olup 328-Mahtutat-i Gard numarasında kayıtlıdır. (Fihrist-i Kitaphane, s. 96)
113-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüshanın başlangıcı kaybolmuştur ve Meşhed Süleyman Han kütüphanesinde korunmaktadır. (Fihrist-i Çahar Kitaphane-i Meşhed, s. 23)
114-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha 883 tarihi itibariyle Muhammed b. Nizamuddin b. Hilal er-Ruban, (er-Rubal)'ın mülkiyetinde olmuştur ve ilk sayfası kaybolmuştur.
Bu nüsha Bağdat Müze Kütüphanesinde 7161 numarada kayıtlıdır. (Fihrist-i Kitaphane-Edebi Nüshalar bölümü, s. 643)
115-) Sekizinci Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha Muhammed Ali Hunsari'nin kütüphanesinde idi. Bu nüshayı Tahran'da bazı Hunsarlıların yanında gördüm.
116-) Sekizinci veya Dokuzuncu Yüzyıl Nüshası
Yemeni veya Türki bir nüshadır ve katibi Ehl-i Sünnettir. Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s)'ın adından sonra, "Raziyallahu anhu" veya "kerremellahu vechehu" tabirlerini kullanmıştır. İkinci babının sonunda müellifin çağdaşı olan bir nüshadan ilave nakiller yapılmıştır. Bu nüshayla birlikte bir kaç da risale yer almıştır. Ayrıca Hz. Ali (a.s)'a isnat edilen bir takım manzumeler de yer almıştır. Ama bu nisbet doğru değildir. Nüshanın ikinci sayfasında ise cetvel halinde kapsamlı bir fihrist mevcuttur. Nehc'ül-Belağa bu nüshada ikiye ayrılmıştır. Cümlelerin fasılalarında ise Kur'an ayetleri gibi bir takım nişaneler yer almıştır.
117-) Sekizinci veya Dokuzuncu Yüzyıl Nüshası
Oldukça güzel hatla yazılmış bir nüshadır. Bazı cümleleri Farsça’ya çevrilmiştir.
Bu nüsha lügatname-i Dehhuda kütüphanesinde 32 numarada kayıtlıdır. (Tahran Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Yayınları 3/59)
118-) Sekizinci veya Dokuzuncu Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha Şiraz Üniversitesi Tıp Fakültesi Allame Tabatabai Kütüphanesinde kayıtlı bulunmaktadır.
119-) Sekizinci veya Dokuzuncu Yüzyıl Nüshası
Bu nüsha Los Angeles Üniversitesinde M. 191 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Tahran Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Yayınları 11/381)
120-) 816. Yıl Nüshası
Ali b. Abdullah el-Ustademi el-Etrani hattıyla olup 5 Rebiulevvel 826, pazartesi gecesi tarihiyle yazılmıştır. Bu nüsha düzeltilmiş ve karşılaştırılmış olup bir çok açıklamalara sahiptir.
Bu nüsha Ayetullah'il-Uzma Necefi Meraşi'nin kütüphanesinde kayıtlı bulunmaktadır.
121-) 816. Yıl Nüshası
Nesr b. Muhammed b. Nesr Mukirri Zübeydi Şafii'nin hattıyla olup Şevval 816 tarihiyle yazılmıştır. Birinci sayfası yeniden yazılmıştır ve müellifin çağdaşı nüshadan bir takım eklemeler nakledilmiştir.
Bu nüsha Astan-i Kudsi Rezevi Kütüphanesinde 2185 numarada kayıtlı bulunmaktadır.
122-) 818. Yıl Nüshası
Muhammed b. Ali b. Hasan Huseyni Musevi hattıyla olup 18 Cemadilevvel 818 yılı Perşembe günü tarihiyle, ilk bir kaç sayfası yeniden yazılmış ve satırlar arasında Farsça tercümesi yapılmıştır. Meclis Kiya Azem'us-Seyf... (adı silinmiş ve yerine Muhammed Ali diye kayd edilmiştir.) adlı şahsa hediye olarak kaleme alınmıştır.
Bu nüsha esasınca Kutbuttin Keyderi'nin Envar'ul-Ukul Kitabı yazılmış ve Muhammed Mü'min Razi 1902 yılında onu Allame Muhammed Bakır Meclis İsfahani'ye okumuştur O da kendisi için aynı yılın Recep ayında bir icazet yazmıştır.
Bu nüsha Meşhed Govherşad Meclisi kütüphanesinde 103 numarada kayıtlıdır.
123-) 823. Yıl Nüshası
Bu nüsha Doktor Sati Erdekani'nin Tahran'daki kütüphanesinde mevcuttur.
124-) 837. Yıl Nüshası
İbrahim b. Muhammed hattıyla olup Zilhicce 837 tarihiyle yazılmıştır. Bu nüsha San'a Cami-i Kebir Batı Kütüphanesinde 143 numarada kayıtlı bulunmaktadır (Fihrist-i Kitaphane, s. 624)
125-) 868. Yıl Nüshası
Ali Mürşid-i Şekkani hattıyla olup 20 Şaban 868 tarihiyle yazılmıştır.
Bu nüsha Hindistan-Petene Hudabahş Kütüphanesinde, 2574 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Nevadir Mahtutat-i Mektebet-i Hudabahş, Seyyid Hasan Uşir, s. 207)
126-) 871. Yıl Nüshası
Ala b. Hüseyin b. Ali Hafız Sebzevarinin hattıyla olup 14 Cemadilahir 871 tarihiyle Hisn'us-Sultan'da 18 gün zarfında yazılmıştır. Bu nüsha Kum, Astane-i Hz. Masume Kütüphanesinde 95 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Fihrist-i Kütüphane, s. 74)
127-) 875. Yıl Nüshası
Bu nüsha Yemen'den olup 875 yılının Cemadilahir ayının ortalarında, Cuma günü yazılmıştır. Çizgili ve altın yaldızlı bir nüshadır. 3. Bab satırları arasında Farsça tercümesi ile yazılmıştır. Başlangıcındaki elifsiz hutbeyi ve sonundaki Hutbet'ul-Beyan-ı yazanın kendisi eklemiştir.
Salih b. Ali Talagani bu kitabı karşılaştırmış ve bu işi Cemadilahir 1017 yılında sona erdirmiştir.
Bu nüshayı Kum'da Üstat Şeyh Hasanzade Amuli'nin yanında gördüm.
128-) 875. Yıl Nüshası
Salih b. Ahmed b. İbrahim b. Muhammed b. Salih Ensari'nin hattıyla olup 26 Muharrem 875 tarihiyle yazılmıştır. Bu nüsha Bağdat müzesi kütüphanesinde olup 2772 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Mesadir-u Nehc'il-Belağa, 1/195)
129-) 882. Yıl Nüshası
Hamza b. Pirhilal b. Kecheş b. Hilal Hasani hattıyla olup 882 tarihiyle yazılmıştır. Bu nüsha büyük bir hacimle ve satırlar arasında Farsça tercümesiyle yazılmıştır.
Bu nüsha Vezir-i Yezd Umumi Kütüphanesinde 521 numarada kayıtlı bulunmaktadır. (Fihrist-i Kitaphane, 1/152)
130-) 885. Yıl Nüshası
Abdulhuseyn b. Abdulaziz Hafız Razi hattıyla olup 11 Recep 885, Cumartesi tarihiyle yazılmıştır. Bir çok açıklamaları yazıyı yazan kişinin kendisi tarafından zikr edilmiştir.
Bu nüsha Astane-i Kuds-i Rezevi kütüphanesinde 13813 numarada kayıtlı bulunmaktadır ve Medrese-i Fazıl Han kitapları arasında korunmaktadır.
Devamı
Nehc’ül-Belağa Nüshaları 5
Nehc’ul-Belaga’nın Senetleri
Nehc'ul Belağa'nın Kaynakları
Nehcü’l Belağa’nın Şerhleri
NEHC-ÜL BELAĞA'NIN KAPSAMLILIĞI
İMAM ALİ B. EBU TALİB'İN İLMÎ MİRASI
