Şehit Beheşti (1)
Abbas SELİMİ, 1981 yılından beri İran’da yayın yapan birçok gazete ve dergide aktif rol alan bir araştırmacı yazar ve gazetecidir, aynı zamanda bilgisayar mühendisi olan Selimi İngiltere’de bulunduğu öğrencilik yıllarında ve İran’a döndükten sonra İran İslam devrimine katkılarda bulunmuştur.
Selimi, Şehit Beheşti ile defalarca yakından görüşmüş ve birçok yerde yanında yer almıştır. İran tarihi üzerine köklü araştırmalarda bulunan Selimi aynı zamanda İran tarihini araştırma kurumunun kurucusudur.
Sn Selimi, Şehit Beheşti ve kişiliği hakkında birçok söz söylenmiştir ama buna rağmen söylenmemiş birçok şey olduğuna inanıyoruz; sizce Şehit Beheştinin kişiliğini nasıl açıklayabiliriz?
Kaç boyutlu insanlar hakkında konuşmak çok zordur zira onların sadece kişiliklerinin bir boyutunu görebiliyoruz; siyasiler, kaç boyutlu kişileri sadece siyasi bir kişi olarak görüyorlar, dindar insanlar ise onların sadece dindarlıklarını görebiliyorlar ve… Yani tek boyutlu bir bakışla kaç boyutlu birisini tanıyamayız; şimdiye kadar bu insanlardan yararlanamamamızın sebebi de budur zaten. Toplumumuzda bu tür insanların çok olması gerçekten sevindiricidir ama bir insanın kaç boyutlu olması onları tanımamız açısından işimizi zorlaştırıyor.
Şehit Beheşti gibi bir şahsiyet için ahlaki kurallar ne kadar önemlidir? Şehit Beheşti’nin eşine yazdığı mektuplarını okuyordum; benim gibi insanların anlayamayacağı türdendi; siyasi ortamdan tamamen çıkıyor ve duygusal bir ortama giriyor, bu mektupları siyasi bir kişi değil de kavuşmak için saniyeleri sayan bir aşık yazmış gibidir.
O mektubu yazdığında Şehit Beheşti artık siyasi bir kişi değildir, eşine kavuşmak için adeta çırpınan bir aşıktır.
Bunun anlamı, Şehit Beheşti’nin bulunduğu ortamda olayın özüne eğilebilmesi midir?
Daha çok, kişiliğinin iki boyutlu olmasını söylemek istiyorum. Toplumumuzun en büyük sorunlarından birisi de insanlarımızın siyasete girdikleri tarihten itibaren birçok şeyi unutmalarıdır, ahlaki kuralları ikinci plana itmeleridir. Siyasi hedeflerine ulaşabilmek için yalan söylemeği kendilerine kabullendirebiliyorlar, insanları kandırmak ve birçok doğru olmayan işlere bulaşabiliyorlar. Ama kaç boyutlu insanların bu tür işlerden uzak durduğunu görüyoruz. Kısacası bu tür insanlar hakkında konuşmak çok zordur zira tek boyutlu bakışımızla bu kişinin kaç boyutlu kişiliğini incelemek istiyoruz. İmam Humeyni hakkında konuştuğumuzda, aklımızdaki beğendiğimiz imam’dan bahsediyoruz hâlbuki imam, kaç boyutlu bir kişi idi; siyasi kişiliği, irfani kişiliği, ilmi kişiliği ve başka kişilikler, ama bu kişiliklerin hepsini aynı anda gözümüzün önüne getiremiyoruz.
Şehit Beheşti’nin yanında, birisinin arkasından konuşulduğunda müdahale edebiliyorsa anında müdahale ederdi, gıybet eden kişiyi sustururdu, müdahale edemiyor olsaydı da oradan kalkıp giderdi; ama biz, sadece küçük bir siyasi tavırdan ötürü başkalarının arkasından konuşabiliyoruz, hem de kendimizi haklı görerek.
Yurt dışında öğrenci olduğum yıllara dönmek istiyorum. Şehit Beheşti’den sonra Hamburg camisini idare eden kişiler fazlasıyla tek boyutlu insanlar idiler ve doğru olmayan birçok işe müsaade edebiliyorlardı. Örneğin helal et bulunmasına rağmen helal olmayan etlerin kullanılmasına izin veriyorlardı.
Ayetullah Şehit Muhammed Hüseyin Beheşti (3)
İslam’a Karşı İslam
