• Nombre de visites :
  • 1369
  • 14/10/2012
  • Date :

mehdilik felsefesinin temelleri -2

mehdilik felsefesinin temelleri

2) Kamil insanın faili illetler (edimsel nedenler) zincirinde yer alması:

Faili illetler (edimsel nedenler) açısından konu şöyle açıklanır: Sebep ve sonucun cinsi itibariyle, her yönden vahit olan ve hiç kesret (çokluk) yönü olmayan birinci illetle, kesret (çokluk) olan âlemin arasında, bir birlik yönünün olması gerekir. Bu birlik yönü de sadece nefis âleminde mümkündür. Zatında madde âleminden ve maddenin ürünü olan ve kemal ve fiili makamda ise tecerrüt âleminden olan iki yönlü bir nefis yani her hangi bir nefis değil, kesretleri (çokluluğu) etkisi altına alacak kâmil bir nefistir ve o da Peygamber’in (s.a.a.) ve Ehl-i Beyit’in temiz ve güzel nefisleridir.[7]

Eğer Peygamber (s.a.a.) olmasaydı, âlemin birlik yönü olmayacak ve o zamanda da kesretler(çokluklar) olmayacaktı.

Merhum Seyit Haydar Amuli, Cami’-ul Esrar kitabında şöyle yazıyor: Allah’ın gözü, kâmil insandır ve “Levlake…”‌ hadis-i kutsisinde buyurduğu gibi Allah-u Teala, onun bakışıyla âleme bakar.[8] Yani kâmil insan, kemal makamında vasıl makamına erişir ve âlemi sebepler yoluyla idare eden Allah, kâmil insan yoluyla âlemi idare eder.[9]

Merhum Seyit Haydar Amuli, başka bir yerde ise şöyle demektedir: Sebep-sonuç ilişkisi kaidesi türünden ve açık olan felsefi bir kaide (Birden sadece bir ortaya çıkar veya bir sadece birden ortaya çıkar), bizimle Allah arasında yaratılışta, feyiz verilmesinde, tekâmülde, hacetlerin karşılanmasında ve… bir aracının olması gerektiğini bize anlatmaktadır. Felsefe’de zikredilen aracılara “Mukaddes Akıllar”‌ tabiri kullanılır. Meşşa grubu, onların 10 tane olduğunu söylemekte ve İşrak grubu ise zikredilen sayıyı delilsiz saymakta ve akılların çok olduğuna, hatta sonsuz olduğuna inanmaktadırlar.[10]

Burada Camie-i Kebire ziyaretinin şu cümlelerinin anlamı açıklık kazanmaktadır:

“Allah sizinle başlatır ve sizinle sona erdirir; sizinle yağmuru yağdırır, sizinle gökyüzünün, onun izni hariç, yeryüzüne inmesini engeller; sizinle kalplerden gam ve sıkıntıyı giderir. Peygamberlere inen ilimler ve meleklerin getirdikleri sizin yanınızdadır.[11]

Sözümüzü İmam Humeyni’nin bir açıklamasıyla noktalayalım:

İnsanın yaratılış gayesi, kutsi hadislerde geldiği gibi (Ey âdemoğlu! Her şeyi senin için ve seni de kendim için yarattım), mutlak gayb âlemidir. Kuran-ı Kerim’de Musa ibn-i İmran’a (ala nebiyyina ve alih ve aleyhisselam) şöyle hitap ediliyor: “Ben seni kendim için seçtim.”‌[12] Ve başka bir yerde de: “Ben seni seçtim. Şimdi vahyedilene kulak ver.”‌[13] Yani insan, Allah ve onun mukaddes zatı için yaratılmıştır ve O’nun mahlûkatı içerisinde seçilmiştir. Tekâmülünün hedefi, Allah’ın katına ulaşması, O’nun zatında fani olmak ve onda fani kalmaktır. Onun dönüşü, Kuran-ı Kerim’de de buyrulduğu gibi; “Şüphesiz onların dönüşü ancak bizedir.”‌[14] Allah’a doğru, Allah’tan, Allah’ta ve Allah ile birliktedir. Diğer varlıklar da insan sayesinde Allah’a yönelirler; aslında onların dönüş yeri insanadır. Velayet makamının bir kısmını açıklayan Camie-i Kebire ziyaretinde de bu konuyla ilgili şöyle geçmektedir: “ve mahlûkatın dönüşü sizedir; onların hesabı size aittir.”‌ Ve yine: “Allah, sizinle başlatır ve sizinle sona erdirir.”‌

Allah-u Teala şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz onların dönüşü ancak bizedir. Sonra onların sorguya çekilmesi de sadece bize aittir. “Gaşiye suresi 25. ve 26. ayetler) ve Camie-i Kebir’de şöyle buyrulmaktadır: “Ve mahlûkatın dönüşü sizedir; onların hesabı size aittir.”‌ Bu tevhit sırlarından bir sırdır ve kâmil insana müracaat etmenin Allah’a müracaat etmek olduğuna dair bir işarettir. Çünkü kâmil insan Allah’ta mutlak bir şekilde fani olmuştur; kendisinde enaniyet (benlik) yoktur. Kuran ve hadislerde işaret edildiği gibi, onun bizzat kendisi güzel isimlerdendir ve ism-i azam’dandır.


[7] Aynı kaynak, s: 22.          

[8] Cami’-ul Esrar, s: 381.

[9] Gerami, Muhammed Ali, “Levla Fatıma”‌ hadisi hakkında, s: 23.

[10] Gerami, Muhammed Ali, “Levla Fatıma”‌ hadisi hakkında, s: 66–70.

[11] Mefatih-ul Cinan, s: 549.

[12] TÂHÂ suresi 41. ayet.      

[13] TÂHÂ suresi 13. ayet.

[14] ĞÂŞİYE suresi 25. ayet.

mehdilik felsefesinin temelleri -1

Kur’an’da Mehdilik Konusu

  • Yazdır

    Arkadaşlarına gönder

    Yorumlar (0)