Takva ve Değerli Aşamaları
Bilinç ve basiret sahibi olanlar Kur’ân'ın tabiriyle basiret ehli olan kimseler, ruhsal ve manevi yolculuğu kat edenler, takva için üç aşama zikretmişlerdir:
Hass’ul-hassın takvası, hassın takvası ve halkın genelinin takvası.
İmam Sadık (a.s) çok önemli bir rivayette bu üç mertebeyi şu şekilde açıklamaktadır:
“İlâhi takvasının ilk mertebesi; Allah rızası için olan takvadır. O da bırakın şüpheyi terk etmeyi, helalı bile terk etmektir ve işte bu, hass'ul-hassın takvasıdır.
Takvanın ikinci aşaması Allah’tan olan takvadır. Bu da kendisini bütün şüphelerden korumaktır. Nerede kaldı ki harama bulaşsın! Bu ise hassın takvasıdır.
Takvanın üçüncü mertebesi ise cehennem azabı ve Allah’ın elim cezası sebebiyle korkudan kaynaklanan takvadır ve bu takva, bütün günahları ve haramları terk etmekten ibarettir. Bu takva ise genelin takvasıdır.”[1]
Elbette İmam Sadık’ın (a.s) sözündeki helali terk etmekten maksat, bu tür bir takvaya sahip olan kimselerin helal olan birçok şeyin ardından gitmemeleridir. Zira onlara bir ihtiyaç duygusu içinde olmazlar. İhtiyaç duydukları helal hususunda da tam bir kanaat içinde bulunurlar.
Herkesin kanaate gücü yeter ve eğer bir kimse kanaate gücünün yetmediğini söyleyecek olursa bu söz pek inandırıcı olmaz.
Helal ile yetinmek, hayatın maddi işlerini sınırlandırmak, lüks evlerde oturmaktan sakınmak, pahalı bineklere binmekten sakınmak, pahalı elbiseler giyinmekten kaçınmak ve renkli sofralar kurmaktan imtina etmek ahlâki bir iştir, beğenilmiş bir programdır ve ilâhi takvanın hayatın bütün boyutlarında gerçekleşmesi için bir ortamdır.
-------------------------------------------------------
[1]- Mevaiz’ul-Adediyye, 180
