Aile Haklarının Bir Panoraması
Kadın ve erkeğin birbirine karşı, sahip oldukları hakları Kur’ân-ı Kerim'de ve rivayetlerde detaylı olarak zikredilmiştir ve bu konuda hiçbir şey ihmal edilmemiştir. İnsan bu karşılıklı hakları okuyunca onların İslâm'ın temiz kültürünün mucizelerinden olduğunu görmektedir.
Hiçbir ekol ve hiçbir mektepte bu şekilde kadın ve erkek haklarına işaret edilmemiştir ve hiçbir ekolde de kıyamete kadar ondan daha iyisini sunabilme gücü yoktur.
Bu karşılıklı haklardan bir bölümü farz ve bir bölümü ise müstahaptır.
Farz olan hakları terk etmek, karşı taraf affetmedikçe azabı gerektirmektedir. Müstahap olanları terk etmek ise hayatın tatlılığının azalmasına neden olmaktadır.
Kadın ve erkeğin birbirine karşı sahip oldukları farz ve müstahap hakların başlıca bir bölümü, değerli Vesail kitabı c. 20, 21 ve 22. ciltlerinde zikredilmiştir. Ben ihtiyaç olduğunca bunları zikretmekte, bunun detaylarını mütalaa etmeyi ise aziz kardeşlerime tavsiyede bulunmaktayım.
İlk önce teberrük olsun diye bu meseleyle ilgili birkaç ayet nakletmek istiyorum, daha sonra da bu konuyla ilgili rivayetleri zikretmeye çalışacağım.
“Kadınlara iyilikle davranın.”[1]
“Erkeklerin kadınlar üzerindeki hakları gibi, kadınların da erkekler üzerinde belli hakları vardır.”[2]
“Eşleri hakkında onların üzerine neyi farz kılmış olduğumuzu biliriz.”[3]
İshak b. Ammar şöyle diyor: İmam Sadık’a (a.s) şöyle sordum: “Kadının yaptığı takdirde iyilerden sayılacak olan erkeğin üzerindeki hakları nelerdir? ” İmam (a.s) şöyle buyurdu: “Onu doyurması, onu giydirmesi ve cahillik ettiği takdirde bağışlamasıdır.” İmam (a.s) daha sonra şöyle buyurdu: “Babamın eziyet eden bir eşi vardı ama babam onu bağışlıyordu.”
Altıncı İmam (a.s) ise şöyle buyurmuştur: “Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Cebrail bana kadını tavsiyede bulundu öyle ki ben apaçık bir fuhuş yaptığını görmedikçe kadını boşamanın caiz olmadığını zannettim.”
Hakeza altıncı İmam (a.s) şöyle buyurmuştur: “Kendisiyle eşi arasındaki işleri en güzel şekilde yapan kula Allah rahmet etsin; şüphesiz aziz ve celil olan Allah-u Teâlâ erkeği kadına malik kılmış ve onu kadın üzerinde yönetici tayin etmiştir.
Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Ailesinin haklarını zayi eden kimse, mel’undur, mel’undur.”
Hakeza Allah Resulü (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Sizin hayırlınız ailesi için hayırlı olandır ve ben de ehlim için en hayırlı olanınızım.”
Hakeza şöyle buyurmuştur: “Erkeğin ailesi onun esirleridir; aziz ve celil olan Allah’a kulların en sevimlisi, esirlerine en güzel şekilde davrananlardır.”
---------------------------------------------------------------------
[1]- Nisa, 19
[2]- Bakara, 228
[3]- Ahzâb, 50
