Gıybet -1

Günahkar ve Namaz Kılmayanların Gıybeti

Bazen insanlar namaz kılmaz ve bu durumdan vicdanen rahatsızlık ve utanç duyarlar, içten içe  bu vaziyetlerinden kurtulmayı ve ileride borçlarını ödemeyi düşünürler. Bu durumdaki insanların gıybeti caiz değildir. Hatta bu insanların gıybeti (gurur ve inatçılıklarından ötürü) onları namazdan uzaklaştırır.

Gıybet; "Bir kimsenin arkasından hoşuna gitmeyecek şekilde konuşmak" demektir.

Gıybetin Şartları:

1- Gıybeti yapılan kişinin orada bulunmaması,

2-Söylenilenlerin ayıp ve eksik olması,

3-Bu ayıbın gizli ayıplardan olması,

4-Kişinin hakkında söylenilen bu sözlerden rahatsızlık duymasıdır.

Gıybetin Hakikati:

Gıybet için bazı şartların olması gerekmektedir ki bunları şöyle sıralayabiliriz:

Örneğin:

1- Gıybeti yapılan kişinin orada bulunmaması,

2- Söylenilenlerin ayıp ve eksik olması,

3- Bu ayıbın gizli ayıplardan olması,

4- Kişinin hakkında söylenilen bu sözlerden rahatsızlık duyması,

5- Gıybet eden kişinin aşağılamak ve küçük düşürmek kasdı bulunmasıdır. ( bkz. Neragi, Muhammed Mehdi, Cami-ul Saadat, c.2 s. 293)

İkinci şartın iki durumu sözkonusudur:

Örneğin, namaz kılmayan bir kişiyi ele alalım. Bu kişinin iki durumu olabilir:

a- Namaz kılmayan kişi bu durumundan hiç rahatsızlık duymaz ve hatta bazen diğerlerine de aynı şekilde davranmayı nasihatlar ki fıkıh deyimiyle günah yapmaya eğilimi olandır ve halk arasında böyle tanınmaktadır.

Peygamberi Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmuştur:

"من اتقي جلباب الحياء في وجهه فلاغيبة له"

Bu rivayetten anlaşılan, kişi günah ve çirkin işlerinden dolayı utanç duymuyor ve hatta bu durumuna övünüyorsa ve halk arasında saygınlığını yitirmiş ve bu yüzden gıybeti yapılmaktadır.

b- Ama bazen insanlar namaz kılmaz ve bu durumdan vicdanen rahatsızlık ve utanç duyarlar, içten içe  bu vaziyetlerinden kurtulmayı ve ileride borçlarını ödemeyi düşünürler. Bu durumdaki insanların gıybeti caiz değildir. Hatta bu insanların gıybeti (gurur ve inatçılıklarından ötürü) onları namazdan uzaklaştırır.

 Beşinci şartta, çoğu zaman söylenilen sözler aşağılamak ve küçük düşürmek kasdı taşınmamakta hatta kişiyi hidayet etmek ve doğru yola iletmek istenmektedir. Örneğin; Tıp konseylerinin kişinin kusur ve gizli ayıplarından ya da hastalıklarından konuşması gibi ki konsey bu şekilde hastayı iyileştirme yolunu aramaktadırlar. Bu durumda şer’i hükümlere göre gıybet caizdir. Ama önemli olan iyiliği emredip ve kötülükten sakındırmayı unutmamak ve bu şekilde amel etmektir.

Şüphesiz gıybet büyük günahlardandır ki büyük fesat ve kötülüklere yolaçabilir. Ama insanın hidayet ve iyiliği sözkonusu olduğunda fesat önlenmiş olur. Bu durumda gıybet caiz olur.

GIYBET

Öl Ey Nefis

Ne Olursun Gafil İnsan Olma Sen

Mü’minin Alâmeti

Ey iman edenler!