İslam"da Kadının Şahsiyeti ve Hicab 5
İffet ve Şeref
Bakmanın hükmünü, sınır ve hududunu açıkladıktan sonra ayet-i kerime avreti koruma ve iffetli olama konusuna değinmiştir:
"Müslüman erkek ve kadınlar, avretlerini korusunlar."
Avreti korumak, ister hadislerde geldiği gibi[1] başkalarının görmesinden korumak anlamında olsun veya ister geniş bir manada sınırı aşmamak ve her türlü günahtan korunmak anlamında olsun, erkek ve kadınlara yöneltilen ortak bir hükümdür, ve karı koca dışında bir istisnâsı yoktur. Şöyle ki, müslüman erkek ve kadına, avretini diğer erkek ve kadınların görmesinden korumaları farzdır. Kadının avretini erkeklerden koruması farz olduğu gibi diğer kadınlardan da koruması farzdır; erkek hakkında da aynı hüküm geçerlidir. Yani, aynı ve ayrı cinsin bu açıdan bir farkı yoktur. Kadın ve erkeğe avretini diğerlerinin görmesinden koruması farz olduğu gibi diğerlerinin de aynı veya karşı cinsten onlan bir insanın avretine bakması haram ve yasaktır.
Dikkat edilmesi gereken husus şu ki, iffet sınırını korumak insanın temizlik, iffet ve takvasının ve onun hayvanlara olan üstünlüğünün belirtisidir. Bu hususu açıklayan ayette geçen "zalike ezka lehum" cümlesidir. Evet, günahın rezalet ve pisliğinden, cinsel sapıklıklardan ve ahlaki çöküşden emniyette olmak isteyen bir toplum, erkek ve kadın arasında bir perde icad etmelidir.
Buraya kadar, zikredilen hükümlerde (bakmaktan kaçınmak ve avreti örtmek) erkek ve kadın müşterektirler. Şimdi konusu olacak olan mevzu yani örtünme ahkamı sadece kadınlara mahsusdur.
Örtünme Mevzusu
Kısacası: (Ve-l yezribne bi khumurihinne ala cüyubihinne...) ayet-i kerimesinin açıkça beyanına göre müslüman kadınların, başörtüleri ile baş, boğaz, göğüs ve diğer süs yerlerini yabancı bakışlardan korumaları farzdır. Şimdi ayet-i kerimenin mealinin daha da aydınlığa kavuşması için bazı nokta, ve kelimelerini izah edelim:
Lüğatçıların dediğine göre "Khumur", "Khimar"ın çoğulu olup eşarp ve başörtüsünden ibaretdir.
"Khimar" kadının, başını örttüğü başörtüsüdür. Ve bir şeyi örten örtüye de "khimar" denmektedir. Dolayısıyla ayetin meâli şöyle olur: "Kadınlar başörtüleriyle boğazlarını örtsünler." (Ekrab-ul Mevarid)
"Khimar" kadının yüzüne sarkıttığı örtüdür. Ve Cubbaî'ye göre, kadınların başörtülerine denmektedir.[2]
Bir şeyi örten her şeye khimar denilmektedir. Kadının "khimar'ı, başını örttüğü örtüdür. (Mu'cem-ül Vasit) Khimar'ın manasını bilmek için tefsir ve lügat kitaplarından verdiğimiz bu örneklerle yetiniyoruz.
Her halükârda, ayetten anlaşılan anlam şudur: Müslüman kadınlar yabancı gözlerden gizli kalmak için başörtülerini boyun, yaka ve göğüslerine salmalıdırlar. İslam fakihleri demişler ki: "Bu ayetten, kadının yüzünü örtmesinin farz olduğu anlaşılmamaktadır. Çünkü ondan söz edilmemiştir. Ayette sadece baş ve yakayı örtmekden söz edilmiştir."[3]
Ayetin sonraki kısmı da hadislerde beyan olan tefsir ve izah gereğince bu anlamı daha da güçlendiriyor. Bu kısmın meali şöyle:
"Kadınlar kendiliğinden görünen, açığa çıkandan başka zinetlerini göstermesinler" [4]
Toplumlarda kadının normalde açık bıraktığı kısım yüz ve elleridir ki, genelde hayat koşulları, tanışma, hukukî meseleler, toplumsal çalışma ve faaliyetler gereği örtülmez. Hadislerde yer aldığı, fakih ve müfessirlerin de söylediği gibi kendiliğinden görüren zinetten maksat, kendiliğinden görünen zinet yerleridir; yoksa zinet kendi başına bahis konusu değildir.[5]
[1]- Tefsir-i Ali bin İbrahim, c.2, s.101, Hadis İmam Sadık'tandır (a.s).
[2]- Tefsir-i Tibyan, c.7, s.43.
[3]- Ahkâm-ul Kur'an, Mukaddes-i Erdebili, s.544.
[4]- Ahkâm-ul Kur'an, s.544.
[5]- Ahkâm-ul Kur'an, s.544.
İslamda Kadının Şahsiyeti ve Hicab 4
Düşünce Aynasında Tesettür 2
