Suhreverdi’nin Hayatı ve Eserleri -3
3- Arapça ve Farsça Yazıdığı Küçük Risaleleri
Elvah’ul-İmadiye, Pertuname, Fi İ’tikad’il-Hukema, El-Lumehat, Yezdane Şınakht ve Bustan’ul-Kulub gibi risaleleri bu türden öğretici küçük risalelerdir.
4-Sembolik hikayeleri:
Akl-i Sorh, Avaz-i Per-i Cebrail, El-Gurbet’ul-Garbiye, Lüğat-i Muran, Risale Fi Haleti’l-Tifuliye, Ruzz-i Ba Cemaat-i Sufiyan, Risale Fi’l-hakikati Aşk ve Sefir-i Simorg bu türden eserler olup El-Gurbet’ul-Garbiye dışındaki bütün hikayeler farsça yazılmıştır.
5-Şerhleri, Tefsirleri ve Tercümeleri:
Suhreverdi kuranın bazı ayetlerine ve nebevi bazı hadislere tefsir yazmakla birlikte İbni Sinanın İşarat kitabına şerh yazmış ve büyük bir ihtimalle İbni sinaya ait olan Risaletu’t-Tayr kitabını da farsçaya tercüme etmiştir.
6- Dua ve Münacatnameleri:
Suhreverdi’nin öğrencisi Şehzuri bu eserleri El-Varidat ve’l-Takdisat olarak adlandırmıştır. Bazı kısımları dağınık bir şekilde basılan bu eser bir bütün olarak bugüne kadar basılmamıştır.
Suhreverdi’nin bu eserlerinin yanında arapça ve farsça yazdığı bir çok şiiri ve manzumeleri vardır, ama malesef bunların az bir kısmı elimize ulaşmıştır. Yakut Hemevi Mucemü-l Udeba adlı kitabından Suhreverdi’yi bu şiirlerinden dolayı meşhur bir şair kabul etmiştir.
Genç yaşlarda dünyadan göçen Suhreverdi kendisinden geriye hakikat taliplerine yol gösterici kırk dokuz eser bıraktı. Bu eserler şunlardır:
1- Hikmetu’l-İşrak:Suhreverdiden sonraki bütün filozofların ilgisini çeken bu eser, iki bölümden meydana gelmiştir. Bu eserin birinci bölümü Mantık ilmi hakkında olup üç risaleden oluşur. İkinci bölüm ise İşrak felsefesi hakkında olup beş makaleden oluşur. Bu esere Molla Sadra, Kutbettin Şirazi, Şemsuddin Muhammed Şehzuri ve Muhammed Şerif Nizamuddin Ahmet Herevi şerh yazmışlardır, ve bütün bu eserler basılmıştır.
2- El-Meşari ve’l-Mutarihat: Bu eser felsefenin üç ana dalı olan Mantık, Tabiat ve İlahiyat hakkındadır ve bu eserin Mantık kısmı basılmamıştır.
3- El-Lumahat: Suhreverdi Bu eserde özet bir şekilde Mantık, Tabiat ve İlahiyatı anlatır.
4- Et-Telvihat: Bu kitabın Tabiat kısmı basılmamış ve Şemsuddin Muhammed Şehzuri bu esere El Tenkihat fil Şerhil Telvihat adında bir şerh yazmıştır. Suhreverdi’nin bu eserinin hicri yedinci yüzyılda İbni Kemune Sad Bin Mensur tarafında yazılmış başka bir şerhi vardır.
5- El-Mebde ve El-Mead: Felsefi ilimler ve felsefi terminolojiden bahseden ve dili farsça olan bu eseri sadece Şehzuri zikretmiştir. Bu eser bugüne kadar basılmamıştır.
6- El-Mukavimat: Et-Telvihat kitabının bir özeti hükmünde olup Mantık ve Tabiat kısımları basılmamıştır.
Suhreverdi’nin Hayatı ve Eserleri -2
Suhreverdinin Hayatı ve Eserleri -1
