Batı Medeniyetinde İslamın Rolü-2
İslam öncesi arap toplumunda böyle bir medeniyetin oluşmasına zemin hazırlayabilecek bir tek faktöre bile rastlamak mümkün değildi; böylesine görkemli bir medeniyeti müjdeleyen bir tek işarete rastlanmıyordu. O günün arap toplumu bilim, inceleme ve ekonomiden tamamen yoksundu, dahası, coğrafi açıdan da çok elverişsiz bir konumları vardı.
İslam medeniyetinin ölümsüz ve parlak sayfalarında insanlık medeniyetinin en etkin ve en ileri dönemlerini görmek mümkündür; müslümanların bilim ve öğrenme yolunda gösterdikleri yılmaz gayretle derin ve ileri fikir seviyelerini belgeleyen senetlerdir bunlar. Pozitif ve deneysel bilimin ilk adımını atanlar da müslümanlar oldu ve bunun en bâriz örneği, yeni müslüman olmuş olan Endülüs'te kendisini gösterdi. O dönemde islam bayrağı altında oluşan medeniyetin ne önceki medeniyetlerle, ne de çağının medeniyetlerinden hiçbiriyle kıyaslanamayacak kadar ileri olduğuna bizzat tarih şehadet etmektedir. Bu dönemin ruhi, maddi ve aklî açıdan fevkalade parlak ve muazzam bir dönem olduğunu bizzat islam düşmanları bile itiraf etmektedirler; milletler tarihinde bunca hızlı ve şaşırtıcı ilerlemeye tarihin bir başka diliminde rastlamak mümkün değildir.
Bu uzun süre boyunca islam dini ilmi ilerleme, fikrî gelişme ve maddi güç elde etmek için bir tek defa olsun ahlaki yozlaşmadan medet ummadı, şehvete ve putperestliğe ihtiyaç duymadı. Bilakis, ilahi düsturların ilhamı ışığında tecelli eden bu köklü ve görkemli medeniyet, çağının insanlarının dış yaşamını değiştirmekle kalmadı, onların ruhunu da okşayarak bütün varlıklarını etkiledi; muazzam bir hareketle milletlerin ruhunda inkılab oluşturup bütün hurafe, kötülük, cahiliyet ve asabiyetlerin kökünü kazıdı ve bu süfli boyutların yerine insani haslet ve seciyeyi hakim kıldı.
Avrupa'nın kilise zihniyetinin baskı ve dayatmaları altında inim inim inlediği ve vahşilik, barbarlık, cehalet ve dağınıklığın pençesinde kıvrandığı karanlık ortaçağ döneminde islam Avrupa'ya her boyutuyla mükemmel bir medeniyet kazandırmış ve Rönesans sonrası ilmî ve teknolojik dönemin temel taşlarının oluşmasını sağlamıştır.
İslam, çağın en büyük medeniyetini oluştururken hırıstiyan Avrupa, Galile'yi Copernik'i izleme ve dünyanın yuvarlak olduğunu iddia etme suçuyla yargılıyor ve görüşlerini geri almaya zorladığı Galile'ye şöyle tövbe ettiriyordu:
"... Ben Galile, yetmiş yaşımda olduğum şu sırada siz âlicenap hazretlerinin (papayla orada bulunan diğer papazlar) huzurunda diz çöküyor ve mukaddes kitaba (İncil) el basarak tövbe edip şöyle diyorum: Dünyanın yuvarlak olduğu iddiası gerçek değildir, ben bu yalanı reddediyor ve dünya yuvarlak değildir diyorum!"[1]
Dünyaca ünlü bilimadamı ve filozof Bacon, İngiltere kralı 2. Edward'ın özel fermanıyla, kimya bilimi konusunda fikir beyanında bulunmaktan menedildi ve Oxford üniversitesinde bu dalda konuşma yapması önlendi, bununla da yetinmeyip, sürekli kilise tarafından göz hapsinde tutulabilmesi için Paris'e sürgün edildi. O dönemde Bacon'un bilime olan ilgisini "kıt görüşlülük" olarak değerlendirmişlerdir, çünkü o günlerde kilise maddenin nitelik ve yapısı hakkında görüş belirtmeyi "şeytanla irtibat kurma" olarak değerlendiriyordu! Bu nedenle Bacon'a dönüp "Bu sihirbazı susturun! Bu müslümanı(!?) durdurun!" diye haykırmaları boşuna değildir.
[1]- Bilim Tarihi.
Batı Medeniyetinde İslamın Rolü-1
İslam ve Medeniyet
İslami Kültür ve Medeniyet - 2
